Cá ngừ đại dương

Cá ngừ đại dương là đặc sản nổi tiếng của huyện Hoài Nhơn, tỉnh Bình Định, là sản phẩm OCOP 4 sao cấp tỉnh của Công ty TNHH Tân Xuân Lộc. Cá ngừ đại dương có thịt đỏ như thịt bò, mắt to, có vây vàng, trọng lượng mỗi con cá 40-50 kg, có con nặng tới 100 kg. Cá ngừ đại dương là loại hải sản đặc biệt thơm ngon, mắt rất bổ, được chế biến thành nhiều loại món ăn ngon và là nguồn hàng xuất khẩu có giá trị. 

Giới thiệu sản phẩm

Cá ngừ đại dương (hay còn được gọi là cá bò gù) là một loại cá lớn chỉ sinh sống tại các vùng biển ấm. Đây là loài cá chứa nhiều chất dinh dưỡng cần thiết Omega-3, không nhiều chất béo, giúp hạ huyết áp, giảm đau, viêm khớp, giảm chứng hen suyễn, sáng mắt, là thực phẩm bổ dưỡng, có thể chế biến được nhiều món ăn ngon. Ngoài ra, cá ngừ đại dương còn là nguyên liệu làm đẹp da, giảm béo, chống lão hóa hiệu quả, có nhiều loại thực phẩm chức năng, dược liệu được chế biến từ cá ngừ đại dương… và là nguồn hàng xuất khẩu có giá trị kinh tế cao.

Cá ngừ đại dương

Nhãn hiệu “Cá ngừ đại dương Bình Định” đã được công nhận theo Quyết định số 38745/QĐ-SHTT ngày 6/6/2018 của Cục Sở hữu và trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ, với pháp nhân chủ sở hữu nhãn hiệu chứng nhận là Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bình Định. Đây là cơ sở để các công ty, tổ chức, cá nhân khai thác chế biến và kinh doanh sản phẩm cá ngừ đại dương sử dụng nhằm tăng cường hiệu quả kinh doanh.

Khả năng cung ứng và thị trường tiêu thụ

Công ty Tân Xuân Lộc được cấp chứng nhận hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn HACCP và được cấp Code xuất khẩu vào thị trường châu Âu. Để đảm bảo chất lượng và giá trị cá ngừ đại dương, công ty chủ động triển khai tổ chức liên kết sản xuất khai thác theo chuỗi giữa chủ tàu khai thác - doanh nghiệp - cơ sở thu mua, thu hút được nhiều chủ tàu và ngư dân tham gia. Công ty đặt hàng yêu cầu ngư dân khai thác cá và các cơ sở thu mua cung cấp sản phẩm chất lượng theo nhu cầu. Mô hình của Công ty được tổ chức bài bản, minh bạch giữa các giao dịch của ngư dân và doanh nghiệp, tạo động lực để ngư dân tích cực tham gia vào quá trình nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm cá ngừ đại dương.

Từ năm 2018, sau khi được hỗ trợ từ dự án “Chuyển giao công nghệ, ngư lưới cụ của Nhật Bản để khai thác, tiêu thụ nội địa và xuất khẩu cá ngừ đại dương Bình Định”, ngư dân xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn đã áp dụng quy trình kỹ thuật câu - xử lý - bảo quản sản phẩm cá ngừ đại dương theo kiểu Nhật Bản.

Cụ thể “quy trình Nhật Bản” sau khi cá mắc câu, máy kéo sẽ tự động xả chùng dây câu để cá không vùng vẫy, tự động thu dây câu khi cá yếu đi. Lúc cá cách mặt nước từ 10 - 30 m, ngư dân sẽ thả vòng tạo xung điện theo dây câu xuống chụp lên đầu cá làm cho cá bất tỉnh. Kéo con cá lên boong tàu, ngư dân tiến hành xử lý nội tạng, rửa sạch và đưa vào thùng ngâm có nhiệt độ từ 16 - 20^oC, sau đó hạ nhiệt độ dần rồi mới đưa xuống hầm lạnh bảo quản. Quy trình này khiến chất lượng cá tăng rõ rệt, thu nhập của ngư dân cũng cao hơn.

Từ sau khi sử dụng bộ câu của Nhật Bản, với quy trình xử lý, bảo quản kiểu Nhật, ngư dân giảm được thời gian, công sức, cũng như cải thiện chất lượng cá cao hơn không bị bầm dập, chất lượng thịt cao hơn nhiều so với cách làm cũ, thu nhập tăng cao hơn.

Làng chài xã Tam Quan Bắc (huyện Hoài Nhơn) có hơn 100 đoàn tàu khai thác cá ngừ đại dương xa bờ với hàng ngàn ngư dân, mỗi chuyến tàu đánh bắt thường kéo dài cả tháng. Sản lượng thu về có chuyến lên tới 3-4 tấn cá ngừ.

Tại Bình Định, nghề khai thác cá ngừ đại dương tập trung chủ yếu tại huyện Hoài Nhơn. Sau khi thực hiện dự án chuyển giao công nghệ, ngư cụ của Nhật Bản để khai thác, chế biến và tiêu thụ nội địa cá ngừ đại dương Bình Định từ năm 2015-2017, nghề khai thác cá ngừ đại dương đã đạt được nhiều kết quả tích cực.

Ngư dân Bình Định đã được tiếp cận với ngư cụ, thiết bị kỹ thuật hiện đại của Nhật Bản và áp dụng quy trình khai thác, xử lý bảo quản cá theo công nghệ Nhật Bản để nâng cao chất lượng cá, tăng giá trị sản phẩm.

Hiện nay sản phẩm cá ngừ đại dương của Công ty Tân Xuân Lộc có chỗ đứng vững chắc trên thị trường trong nước và xuất khẩu sang nước ngoài.

Công ty đã xuất khẩu nguyên con sang Nhật Bản được 1.305 kg, được thị trường chấp nhận với mức giá tương đối tốt (bình quân khoảng 237.000 đồng/kg). Tỷ lệ cá đạt chất lượng loại A (xuất nguyên con sang Nhật) chiếm gần 3% số lượng cá được kiểm tra; tỷ lệ cá loại B (fillet) chiếm 83% tổng sản lượng khai thác. Sản phẩm cá ngừ đại dương được tin dùng và quảng bá rộng rãi tại Nhật Bản - thị trường tiêu thụ cá ngừ lớn nhất thế giới.

Ngoài thị trường chính là Nhật Bản, cá ngừ đại dương còn được xuất khẩu sang các nước EU, Mỹ, Trung Quốc.

Chính sách ưu đãi

Để  phát triển nghề khai thác cá ngừ đại dương, tỉnh Bình Định, huyện Hoài Nhơn đã tiến hành  quảng bá, giới thiệu, hướng dẫn cho các tổ chức, cá nhân liên quan sử dụng nhãn hiệu này hiệu quả cao nhất để phát triển nghề khai thác cá ngừ đại dương của tỉnh.

 + UBND tỉnh Bình Định đã phê duyệt và hỗ trợ chính sách, thủ tục cho Công ty TNHH Tân Xuân Lộc triển khai đầu tư kinh doanh sản xuất đá lạnh; thu mua chế biến mặt hàng thủy sản và cung cấp các dịch vụ hậu cần nghề cá tại huyện Hoài Nhơn. Tổng giá trị vốn đầu tư của dự án khoảng 2.5 tỷ đồng với diện tích đất sử dụng 1200 m² được triển khai tại xã Tam Quan Bắc, huyện Hoài Nhơn. 

+ Ngư dân được hỗ trợ từ dự án “Chuyển giao công nghệ, ngư lưới cụ của Nhật Bản để khai thác, tiêu thụ nội địa và xuất khẩu CNĐD Bình Định”.

+ UBND tỉnh có chính sách hỗ trợ về bảo hiểm, hỗ trợ vận chuyển sản phẩm cá ngừ vào bờ theo hướng tổ chức lại sản xuất trên biển theo cơ chế chuỗi giá trị từ khai thác đến bàn ăn, bảo đảm các liên kết đủ lớn để hình thành nên khối lượng, giá trị hàng hóa lớn, chất lượng đồng đều, cạnh tranh được trên thị trường quốc tế.

+ Tỉnh Bình Định hỗ trợ cơ chế, chính sách, tài chính để khuyến khích sự tham gia tích cực của ngư dân và các công ty, cơ sở thu mua, chế biến, kinh doanh, xuất khẩu cá ngừ đại dương trong và ngoài nước. 

                                                                                           Nguồn: VITIC tổng hợp