Nỗ lực phát triển quy mô, khai thác tốt tiềm năng Cua Năm Căn - Cà Mau

Cua biển Cà Mau là một loài đặc sản tuyệt vời, quà tặng từ thiên nhiên mang đến cho con người. Cua Cà Mau được xem loại cua biển là ngon nhất Việt Nam, đặc biệt ở vùng huyện Năm Căn, Ngọc Hiển (Cà Mau). Huyện Năm Căn có hệ thống sông ngòi chằng chịt, có nhiều lợi thế phát triển nuôi trồng thủy sản. Bên cạnh con tôm, một loại thủy sản khác cũng đã khẳng định được thương hiệu và hiệu quả kinh tế là con cua.

Trước đây, cua biển ở Năm Căn - Cà Mau có nhiều, nhưng hiện nay cua trong thiên nhiên còn rất ít, phần lớn cua được nuôi kết hợp trong những ao đầm nuôi tôm. Tuy vậy, nguồn thức ăn cho cua vẫn là từ tự nhiên nên cua tại đây đảm bảo là chất lượng cua trong tự nhiên. Cua được thả trong vùng ao đầm to, rộng có những cây đước mọc lên nên cua có môi trường hoạt động và cua được sống trong nước có độ mặn ổn định nên thịt cua chắc, thơm, vị ngọt đậm đà, gạch cua bùi, ngậy, càng ăn càng nghiền mà không có loài cua của vùng khác sánh bằng.

Nhãn hiệu tập thể “cua Năm Căn - Cà Mau” được công nhận từ năm 2015 đến nay, nhưng trên thực tế vẫn chưa phát huy hết hiệu quả. Bởi trên thị trường nhiều tỉnh, thành trong nước, việc mua bán cua thương phẩm lấy danh nghĩa cua Năm Căn diễn ra tràn lan nhưng thật giả lẫn lộn, gây ảnh hưởng trực tiếp đến quyền lợi người tiêu dùng, nếu không biết cách nhận biết. Vì vậy, việc quản lý, sử dụng mặt hàng cua ở vùng ngập mặn Năm Căn được chính quyền địa phương và người dân đặc biệt quan tâm.

Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Năm Căn, tính đến đầu năm 2019, toàn huyện có 6 cơ sở thu mua thủy sản đăng ký sử dụng nhãn hiệu cua Năm Căn - Cà Mau, bình quân hàng tháng các cơ sở này thu mua gần 20 tấn cua. Trong đó, Hợp tác xã G.V.H.B cua biển Năm Căn Cà Mau có sản lượng 100 tấn/năm, mùa vụ quanh năm.

Trụ sở Hợp tác xã G.V.H.B cua biển Năm Căn - Cà Mau

Hợp tác xã G.V.H.B cua biển Năm Căn - Cà Mau được thành lập trong điều kiện mua bán của các tiểu thương nhỏ lẻ, thiếu liên kết, gắn kết với các doanh nghiệp trong và ngoài nước cung cấp sản phẩm đầu ra còn nhiều rủi ro, chủ yếu bán cua cho thương lái, giá cả không ổn định, lợi nhuận thấp.

HTX hiện có 18 thành viên, là những người có kinh nghiệm về nuôi và kinh doanh mặt hàng cua; hoạt động ở các lĩnh vực: Nuôi cua, kinh doanh cua thương phẩm, làm dịch vụ sản xuất và cung ứng con giống, thức ăn, thuốc xử lý ao đầm, đại diện ký kết hợp đồng với doanh nghiệp tiêu thụ cua nguyên liệu. 

Hàng ngày, HTX cua biển Năm Căn - Cà Mau thu hoạch và thu mua được khoảng từ 100 – 200 kg cua, sau đó cua được đóng thùng xốp đem đến các cơ sở đã đặt hàng sẵn. Ngoài ra, cua còn được tiêu thụ ở các thị trường phía Bắc như Hà Nội và xuất khẩu sang Trung Quốc. Cua Năm Căn của hợp tác xã G.V.H.B được vận chuyển bằng xe tải đến sân bay Tân Sơn Nhất, sau đó vận chuyển qua máy bay để đưa ra các tỉnh phía Bắc tiêu thụ và tiếp tục được đưa qua các cửa khẩu như Lạng Sơn, Móng Cái... để xuất khẩu sang Trung Quốc. Nếu Cua được bảo quản trong điều kiện tốt như bảo quản trong thùng xốp có sục khí sẽ sống được từ 5 đến 7 ngày.

Hiện nay, hợp tác xã G.V.H.B còn gặp nhiều khó khăn trong việc bảo vệ và quảng bá thương hiệu cua Năm Căn – Cà Mau vì có một số đơn vị tiêu thụ Cua Năm Căn đã trà trộn cua ở vùng khác có chất lượng kém hơn mà người tiêu dùng không phân biệt được. Ngoài ra, cua xuất khẩu sang Trung Quốc bằng đường chính ngạch không nhiều mà chủ yếu bằng con đường tiểu ngạch. Đây cũng chính là điều trăn trở của HTX G.V.H.B, mong mỏi lớn nhất của HTX là người tiêu dùng trong nước và ngoài nước biết đến nhiều hơn với thương hiệu cua Năm Căn.

Điểm đặc trưng của cua Năm Căn ở đây sậm màu, vỏ chắc, chỉ cần nhìn thôi đã thấy hình dáng của cua Năm Căn trong đó. Dù là cua thịt hay cua gạch thì con nào cũng to, đẹp, càng bự, chắc nịch, không những nhiều thịt mà gạch cua cũng nhiều, màu tươi trông rất hấp dẫn. Để làm tốt hơn nữa việc bảo vệ và nhận biết đúng cua Năm Căn, HTX G.V.H.B đã dùng dây dù có in logo của HTX và có in chữ dùng để buộc càng cua. Mỗi màu sắc của dây dù giúp ta phân biệt loại cua và các cỡ của cua.

Dây dù có in logo của HTX phân biệt các loại cua Năm Căn - Cà Mau

Cua Năm Căn - Cà Mau loại đặc biệt

Để mở rộng vùng nguyên liệu hàng hóa đảm bảo về chất lượng với quy mô lớn, gắn với liên kết giữa người nuôi cua và doanh nghiệp cung ứng con giống, vật tư thủy sản và tiêu thụ cua nguyên liệu; khai thác tối đa tiềm năng về năng suất, chất lượng, HTX G.B.H.B cua biển Năm Căn Cà Mau đã xây dựng phương án, kế hoạch nuôi cua phù hợp với yêu cầu của thị trường; đồng thời, đẩy mạnh phát triển quy mô, dịch vụ nuôi trồng thủy sản khép kín và góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh để tạo dựng uy tín trên thị trường, nhằm vực dậy tiềm năng ngành thủy sản nói riêng, ngành cua biển huyện Năm Căn nói chung.

Nguồn: VITIC tổng hợp