Sản xuất an toàn, đẩy mạnh tiêu thụ ngò rí Bạc Liêu

Ngò rí (rau mùi) tại xã Vĩnh Trạch Đông, thành phố Bạc Liêu, tỉnh Bạc Liêu

Đặc điểm của cây rau mùi là thân mảnh, có chiều cao trung bình khoảng 20 - 60cm, lá bóng màu lục tươi; các lá ở trên chia thành nhiều tua, các lá ở dưới chia thành phiến hình trái xoan, có răng.

Ngò rí có màu xanh tươi và mùi thơm nên thường được dùng làm gia vị và trang trí trên các món ăn. Ngò rí cũng chứa lượng lớn các vitamin và khoáng chất rất tốt cho sức khỏe nên còn được sử dụng như một vị thuốc. Do đó, ngò rí được trồng quy mô lớn để lấy quả làm thuốc và sử dụng phương pháp chưng cất lấy tinh dầu trong công nghiệp làm nước hoa. Rau mùi được trồng phổ biến ở một số nước như Trung Quốc, Ấn Độ, vùng ven Địa Trung Hải…

Theo y học cổ truyền, ngò rí có vị cay, tính ấm, có tác dụng phát tán, trừ tà khí, có tác dụng long đờm, giảm ho, nhức đầu, sốt, giúp lợi sữa, dạ dày và, lợi tiêu hóa. Theo y học hiện đại, quả ngò rí giúp an thần, làm mát cơ thể, hạ đường huyết, dễ tiêu… Do có chứa dưỡng chất cineole và axit linoleic nên tinh dầu rau ngò rí còn có tác dụng chống viêm và chiết xuất từ lá ngò rí còn có tác dụng chống o xy hóa và bảo vệ gan.

Ngò rí có chứa nhiều các khoáng chất như phốt-pho, vitamin C và chống oxy hóa,… giúp ngăn chặn sự lão hóa sớm ở mắt, làm dịu căng thẳng cho mắt và giúp phòng ngừa tình trạng thoái hóa điểm vàng ở mắt. Loại rau gia vị này còn cung cấp nguồn bổ sung như vitamin A và B-9 (folate), vitamin K, mangan cần thiết cho cơ thể, giúp xương chắc khỏe và giảm nguy cơ mắc bệnh cục máu đông...

Ngò rí được trồng tại tỉnh Bạc Liêu được chia làm 3 thời điểm: Chính vụ: gieo vào tháng 9 - 10; Vụ sớm: gieo vào tháng 7 - 8 và vụ muộn gieo vào tháng 12. Ngò rí có thể trồng được trên nhiều loại đất, tốt nhất nên trồng trên đất tơi xốp, màu mỡ, có độ pH từ 4,9 – 8,3; đất chua nhiều phân hữu cơ, đủ ẩm và thoát nước tốt. Ngò rí không thích hợp trồng trên đất luôn ẩm ướt, đất sét, bón quá nhiều phân đạm hay nơi có nhiệt độ cao. Hiện, giống ngò lai F1 được Hợp tác xã Ngò rí Bạc Liêu chọn là cây giống chính đưa vào trồng. Giống ngò rí lai F1 chịu nắng, mưa tốt hơn giống ngò rí Bạc Liêu trong khi về chất lượng, năng suất, giá bán giữa giống ngò rí Bạc Liêu và ngò rí lai F1 không có sự chênh lệch nhiều.

Sản xuất đạt chuẩn, tăng cường liên kết tiêu thụ

Hiện nay, nhiều địa phương trong tỉnh Bạc Liêu đã xây dựng, phát triển nhiều mô hình trồng rau sạch, rau an toàn nhằm đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng. Đơn cử người dân tỉnh Bạc Liêu đã áp dụng tiêu chuẩn VietGAP vào trồng các loại rau như cải rổ, hẹ…; mô hình trồng rau trong nhà lưới của nông dân xã Hưng Hội (huyện Vĩnh Lợi); trồng rau cần trong nhà lưới ở xã Vĩnh Thanh (huyện Phước Long)… Ngò rí là một trong các sản phẩm rau màu đã được áp dụng trồng theo tiêu chuẩn VietGap.

Trồng rau theo tiêu chuẩn VietGAP, mô hình nhà lưới… là để đảm bảo cho sức khỏe của người tiêu dùng nhưng giá bán chưa ổn định do người tiêu dùng vẫn mua như giá các loại rau trồng theo phương thức sản xuất cũ nên các mô hình sản xuất rau an toàn vẫn chưa thể giúp người dân làm giàu.

Hiện nay, nhiều hộ dân đã thành công trong mô hình trồng màu sử dụng vòm che di động. Mô hình này sử dụng vòm che bằng cách dùng bạt nilông để che cho các loại rau màu trong quá trình sinh trưởng, tránh được ảnh hưởng của thời tiết, nhất là thời điểm nghịch vụ.

Đối với mô hình trồng rau sạch, cần có sự phối hợp giữa các cấp quản lý với doanh nghiệp chuyển giao kỹ thuật, hỗ trợ kinh phí cho nông dân đầu tư mô hình và bao tiêu sản phẩm. Xây dựng kế hoạch nhân rộng các mô hình liên kết trong sản xuất tại các địa bàn trong tỉnh. Theo đó, trong phát triển rau màu, trong đó có ngò rí thì cần hình thành từ 2 đến 3 điểm sản xuất rau màu ứng dụng công nghệ cao, sản xuất theo quy trình sản xuất sạch bằng phương pháp thủy canh, nhà lưới và có liên kết tiêu thụ. Cùng với việc xây dựng vùng sản xuất, năm 2020, các cấp quản lý cần tăng cường công tác liên kết và xúc tiến thương mại để tạo ổn định đầu ra cho rau màu của người dân.

Hiện nay, hàng hóa được bày bán trong siêu thị có quy định phải ghi rõ nguồn gốc, xuất xứ, sản xuất theo quy trình sạch và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. Do đó để được cấp giấy chứng nhận rau an toàn thì vùng sản xuất rau màu phải được quy hoạch, sản xuất theo quy trình.

Lợi thế của quy trình trồng rau theo hướng sạch, an toàn, không sản xuất tràn lan, có sự chọn lựa gắn với việc sản xuất chuyên canh từng loại cây trồng, trong đó có cây ngò rí là tiết kiệm được chi phí phân bón, thuốc trừ sâu nhiều hơn so với lối canh tác truyền thống. Do đó, tỉnh Bạc Liêu cần có sự quy hoạch vùng chuyên canh sản xuất rau màu để hướng người dân có thể sản xuất rau sạch. Từ đó mới có thể ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm giữa siêu thị và doanh nghiệp, mở ra triển vọng tăng trưởng tốt cho sản xuất rau màu với tổng sản lượng gần 55.000 tấn/năm.

Để đầu ra thuận lợi hơn thì các cấp quản lý nên mở các điểm bán mặt hàng nông sản sạch hoặc có giấy chứng nhận, logo… để người tiêu dùng yên tâm lựa chọn, và người trồng rau an tâm sản xuất.

Nguồn: VITIC tổng hợp