Nâng cao giá trị sản xuất cho cây hồi

Cây hồi là sản vật quý hiếm, được đẩy mạnh sản xuất ở các tỉnh phía Bắc như Lạng Sơn, Bắc Kạn, Quảng Ninh, Yên Bái, Cao Bằng, Thái Nguyên …

Với nhiều công dụng đa dạng trong đời sống, cây hồi khô là loại thảo mộc không thể thiếu trong cuộc sống. Hoa hồi là gia vị cho nhiều món ăn. Bên cạnh đó, hoa hồi có rất nhiều công dụng tuyệt vời cho sức khỏe con người.

Hình ảnh hoa hồi khô bảo

Lạng Sơn phát triển cây hồi theo hướng bền vững

Nhờ thuận lợi về khí hậu và thổ nhưỡng, sản phẩm Hoa Hồi Lạng Sơn được đánh giá là sản phẩm có chất lượng tốt, hàm lượng tinh dầu cao. Đặc biệt, trong tinh dầu không chứa độc tố. Tinh dầu hồi là nguyên liệu quý sản xuất thuốc xoa bóp, tiêu hóa, chế biến những đồ mỹ phẩm, hương liệu. Do đó, ngay từ đầu thế kỷ XX, người Pháp đã xây dựng nhà máy chế biến tinh dầu hồi tại tỉnh Lạng Sơn.

Diện tích trồng hoa hồi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đạt 35.000 ha, chiếm trên 70% tổng diện tích của cả nước. Hoa hồi được trồng tại các huyện Văn Quan, Bình Gia, Văn Lãng, Lộc Bình, Cao Lộc.

Ngoài tiêu thụ nội địa, tinh dầu hồi tỉnh Lạng Sơn được xuất khẩu sang các thị trường Trung Quốc, Nhật Bản, Ấn Độ, Malaysia, Indonesia, Bắc Mỹ, châu Âu… để phục vụ cho ngành dược phẩm và mỹ phẩm. Đặc biệt trong những năm gần đây, tinh dầu hồi được các nhà khoa học phát hiện, điều chế để sản xuất Tamiflu là thuốc đặc trị các bệnh cúm A/H1N1, H5N1, H3N2...

Nhận thấy tiềm năng phát triển cây hồi còn rất lớn, tỉnh Lạng Sơn xác định cây hồi là cây kinh tế mũi nhọn và chiến lược lâu dài. Do đó, tỉnh Lạng Sơn đã xây dựng và đăng ký bảo hộ tên gọi xuất xứ hàng hóa cho sản phẩm hồi Lạng Sơn. Năm 2007, cây hồi đã được Cục sở hữu trí tuệ Việt Nam công bố quyết định đăng bạ tên gọi xuất khẩu hàng hóa, địa lý chỉ dẫn cho sản phẩm hoa hồi. Hoa hồi Lạng Sơn được nhà nước bảo hộ và là tài sản quốc gia bất khả xâm phạm.

Mặc dù cây hồi đã góp phần xóa đói giảm nghèo, phát triển kinh tế tỉnh Lạng sơn, tuy nhiên, các sản phẩm hoa hồi tỉnh Lạng Sơn vẫn đang được bán dưới dạng tươi, sơ chế, quả khô nên giá trị kinh tế chưa cao.

Nhằm nâng cao giá trị cho cây hồi trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Lạng Sơn đã phối hợp với Trung tâm Khoa học Công nghệ và Môi trường thực hiện nhiệm vụ “Nghiên cứu ứng dụng và chuyển giao công nghệ sấy bơm nhiệt xây dựng mô hình sơ chế, bảo quản sản phẩm hoa hồi đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu”.

Thời gian qua, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam đã tiến hành nghiên cứu hoàn thiện công nghệ sơ chế và sấy sản phẩm hồi đạt chất lượng cao, phù hợp với quy mô Hợp tác xã, đáp ứng các điều kiện về an toàn vệ sinh thực phẩm và kéo dài thời gian bảo quản sản phẩm hoa hồi phục vụ xuất khẩu sang các thị trường có giá trị cao. Bên cạnh đó, Trung tâm Khoa học Công nghệ và Môi trường cũng phối hợp với Liên minh Hợp tác xã tỉnh Lạng Sơn hỗ trợ chuyển giao công nghệ và xây dựng mô hình điển hình về quy trình sản xuất chế biến sản phẩm hồi cho Hợp tác xã Hoàng Gia tại thôn Nà Dảo, xã Khánh Khê, huyện Văn Quan, tỉnh Lạng Sơn làm cơ sở tuyên truyền phổ biến, nhân rộng.

Sản phẩm tinh dầu hồi của tỉnh Lạng Sơn

Nhờ ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất, sản phẩm hoa hồi đã đủ điều kiện để xuất khẩu sang nhiều thị trường mới. Ngoài ra, sản phẩm của Hợp tác xã cũng đã được Trung tâm hỗ trợ gắn tem truy xuất nguồn gốc nên đã mang lại niềm tin cho khách hàng.

Quảng Ninh xây dựng mô hình trồng cây hồi theo hướng hữu cơ

Trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh, cây hồi được tập trung sản xuất tại huyện Bình Liêu. Với cây hồi 15 năm tuổi có thể cho thu hoạch 2 vụ/năm. Trên diện tích trồng 1 ha, năng suất bình quân từ 1 - 1,5 tấn quả hồi. Với giá bán từ 75.000 – 80.000 đồng/kg, thu nhập bình quân đạt gần 100 triệu đồng/ha/năm. Trong những năm gần đây, cây hồi giúp người dân huyện Bình Liêu nâng cao thu nhập, vươn lên làm giàu.

Nhờ lợi ích kinh tế mang lại, người dân có xu hướng mở rộng diện tích trồng cây hồi, đồng thời bổ sung, thay thế những cây hồi già cỗi, năng suất thấp. Cây hồi cũng được xác định là cây nông nghiệp chủ lực của tỉnh Quảng Ninh. Do đó, tỉnh Quảng Ninh đã ban hành chính sách khuyến khích đầu tư, liên kết trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp.

Hiện đã có một số doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đầu tư, chế biến sản phẩm từ hoa hồi phục vụ nhu cầu tiêu thụ nội địa và xuất khẩu. Một số tổ hợp tác, hợp tác xã trồng hồi bước đầu đã hình thành và đi vào hoạt động.

Tới nay, tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng được mô hình trồng hồi theo hướng hữu cơ nhằm phục vụ lĩnh vực chế biến và xuất khẩu. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã phê duyệt danh mục dự án khuyến nông trung ương thực hiện giai đoạn từ năm 2022-2024. Dự án xây dựng mô hình trồng hồi ghép theo hướng hữu cơ phục vụ chế biến và xuất khẩu từ năm 2022 nhằm tạo ra sản phẩm đảm bảo chất lượng, đáp ứng tiêu chuẩn chế biến, có thể truy xuất được nguồn gốc, đảm bảo tiêu chuẩn xuất khẩu.

Tỉnh Bắc Kạn xúc tiến đầu tư xây dựng nhà máy chế biến hoa hồi

Diện tích trồng cây hồi trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đạt 4.6434 ha. Trong đó, diện tích cây hồi tại huyện Na Rì hơn 3.000 ha; huyện Chợ Mới hơn 600 ha; huyện Bạch Thông hơn 200 ha… Những diện tích trồng hồi đều trên 15 năm, do đó chất lượng tinh dầu khá tốt, mang lại nguồn thu nhập ổn định cho người dân.

Hiện trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn chưa có nhà máy chế biến tinh dầu nên chỉ bán được sản phẩm thô, giá trị thu nhập chưa cao. Nếu với công suất 500 kg nguyên liệu quả hồi khô/mẻ (tương đương 25 triệu đồng), trên cơ sở kết hợp kỹ thuật chưng cất tinh dầu truyền thống với những tiến bộ về kỹ thuật làm lạnh và phân ly tinh dầu, thiết bị chưng cất đã thu được 60 kg tinh dầu, với giá bán trên 1 triệu đồng/kg, mỗi mẻ chưng cất mang lại cho người sản xuất trên 30 triệu đồng tiền lãi. Như vậy, với diện tích hàng nghìn ha hồi đang tuổi khai thác, tỉnh Bắc Kạn đủ điều kiện về nguyên liệu để đầu tư xây dựng hệ thống chưng cất tinh dầu hồi công suất nhỏ từ 10 đến 15 tấn tinh dầu/năm. Do đó, để nâng cao giá trị cho sản phẩm hoa hồi, tỉnh Bắc Kạn tập trung xúc tiến, kêu gọi các doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực chế biến hoa hồi. Khi có các nhà máy chế biến, hoa hồi sẽ được tiêu thụ ổn định, giá trị sản phẩm được nâng cao.

Đình Thuận