Lâm Đồng: Bảo tồn và phát triển giá trị “Làng nghề thổ cẩm K’Long”

Tại huyện Đức Trọng, tỉnh Lâm Đồng, cho đến nay, việc duy trì và phát triển các “Làng nghề” có vai trò rất lớn đối với việc chuyển dịch cơ cấu kinh tế ở nông thôn, đem lại nguồn thu nhập, tạo thêm công ăn việc làm cho nhiều lao động ở địa phương. Một trong những “Làng nghề” phải kể đến ở huyện Đức Trọng đã có quá trình phát triển khá lâu đó là Làng nghề thổ cẩm K’Long. Làng nghề thổ cẩm K’Long với nhiều kinh nghiệm hoạt động, ngoài việc sản xuất hàng hóa, còn đào tạo và tìm kiếm cơ hội việc làm cho hàng trăm lao động.

Làng nghề thổ cẩm K’Long cách thành phố Ðà Lạt khoảng 20 km về phía Nam. Những người thợ vẫn giữ gìn và phát triển cho đến nay, sản phẩm dệt thổ cẩm đã được đa dạng thêm với các sản phẩm như quần áo, túi xách, túi ba lô, bộ váy nữ, áo ghi lê nam, giỏ thổ cẩm, ví, túi sinh viên thổ cẩm… với hơn 20 chủng loại sản phẩm đa dạng. Trong đó, hoa văn trang trí trên thổ cẩm truyền thống thường là các sự vật, hiện tượng tự nhiên, muông thú và các vật dụng quen thuộc trong đời sống sinh hoạt của những người dân như cầu thang nhà sàn, răng cưa, lá đùng đình, chuỗi cườm, xà gạt, ché rượu cần… Để tạo ra những sản phẩm có được nét tinh xảo, màu sắc sặc sỡ, người nghệ nhân ngoài đôi tay khéo léo, còn cần có khiếu thẩm mỹ cũng như biết cách phối màu phù hợp với nguyên liệu.

Được thành lập hơn 22 năm, xưởng dệt thổ cẩm tại thôn K’Long, xã Hiệp An do nhà dòng Don Bosco K’Long đã thu hút đông đảo đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn xã tham gia. Cho đến nay, xưởng dệt của nhà dòng Don Bosco K’Long vẫn được duy trì và chủ yếu mọi người nhận về nhà gia công, vừa làm, vừa tranh thủ làm vườn, làm việc nhà.

Trong khuôn viên nhà dòng Don Bosco K’Long có 1 nhà xưởng khoảng 500 m², 1 nhà trưng bày sản phẩm 100 m². Trong đó, việc sản xuất các sản phẩm phần lớn được sản xuất trực tiếp tại nhà của người dân là chủ yếu. Công ty Dệt may thổ cẩm K’Long hiện đã và đang tạo việc làm, thu nhập cho trên dưới 40 lao động, trong đó chủ yếu là phụ nữ dân tộc thiểu số trong vùng. Trung bình, mỗi năm Công ty cung cấp hàng nghìn sản phẩm với đủ chủng loại, từ vải dệt, quần áo, túi xách, dây trang trí cho các điểm du lịch để phục vụ du khách.

Hình ảnh các sản phẩm thổ cẩm của làng nghề

Sản phẩm dệt thổ cẩm K’Long đã tiêu thụ tại nhiều nơi trong cả nước, thống kê cho thấy khoảng 59% sản phẩm bán cho đồng bào dân tộc trong tỉnh, 36,5% bán ra ngoài tỉnh Lâm Đồng thông qua các đầu mối và có khoảng 4,5% bán tại các điểm du lịch và bán cho khách đến tham quan nghỉ dưỡng tại các khu du lịch, bao gồm khách nội địa và khách nước ngoài.

Vào cuối năm 2023, Uỷ ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng đã ban hành Quyết định về việc công nhận “Làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống K’Long”, xã Hiệp An. Trong tháng 6/2024, đã tổ chức ngày hội văn hóa các dân tộc nhằm hưởng ứng Tuần lễ vàng Du lịch tỉnh Lâm Đồng lần thứ 3.

Trong thời kỳ hiện nay, vấn đề bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa đặc sắc hiện là vấn đề cấp thiết khi xã hội đang có nhiều xu hướng phát triển khác nhau, trong đó có giá trị văn hóa dân tộc thiểu số ở Tây Nguyên.

Trong thời gian tới, dưới sự chỉ đạo của Uỷ ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng và huyện Đức Trọng, Ban quản lý nhà dòng Don Bosco K’Long sẽ tiếp tục phát triển đồng thời mở rộng quy mô hoạt động của làng nghề, đầu tư thêm trang thiết bị máy móc cũng như nguyên vật liệu đầu vào để phục vụ sản xuất, xây dựng thêm nhà xưởng, gian trưng bày sản phẩm, tuyển dụng thêm nhiều nghệ nhân có tâm huyết, có tay nghề cao phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh của làng nghề K’Long.

Để phát triển bền vững các làng nghề, dưới sự chỉ đạo của các cấp, chính quyền, các địa phương cần tập trung đầu tư nâng cấp hệ thống hạ tầng kỹ thuật, nhất là hệ thống giao thông, điện, cấp thoát nước, hệ thống nước thải... Bên cạnh đó, tạo điều kiện cho người dân đổi mới, thay thế những thiết bị máy móc cũ, công nghệ lạc hậu…Qua đó, để nâng cao năng lực sản xuất và chất lượng sản phẩm của làng nghề truyền thống nơi đây. Đồng thời, đẩy mạnh công tác đào tạo, nhân cấy, truyền nghề, xây dựng cơ chế, chính sách khuyến khích các nghệ nhân, thợ giỏi tham gia đào tạo nghề, tổ chức các cuộc thi tay nghề, phong tặng danh hiệu nghệ nhân, thợ giỏi... 

Thực hiện Quyết định của Uỷ ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng về việc phê duyệt kế hoạch triển khai thực hiện chương trình bảo tồn và phát triển làng nghề tỉnh Lâm Đồng giai đoạn 2022- 2030, Uỷ ban nhân dân huyện Đức Trọng đã giao cho Uỷ ban nhân dân xã Hiệp An phối hợp với các ban, ngành liên quan tổ chức kiểm tra, rà soát, xây dựng phương án đề nghị Uỷ ban nhân dân tỉnh Lâm Đồng công nhận làng nghề dệt thổ cẩm truyền thống thôn K’Long, gắn với Đề án phát triển du lịch dọc tuyến Quốc lộ 20 - Núi voi - Làng gà Đarahoa.

Minh Thu