Quảng Ngãi đẩy mạnh và phát triển thương hiệu nông nghiệp của địa phương

Quảng Ngãi là một tỉnh ven biển nằm ở vùng Duyên Hải Nam Trung Bộ, Quảng Ngãi nằm trong vùng kinh tế trọng điểm miền Nam Trung Bộ được Chính phủ chọn khu vực Dung Quất để xây dựng nhà máy lọc dầu đầu tiên của Việt Nam.

Quảng Ngãi có địa hình tương đối phức tạp, có xu hướng thấp dần từ tây sang đông với các dạng địa hình đồi núi, đồng bằng ven biển, phía tây của tỉnh là sườn Đông của dãy Trường Sơn, tiếp đến là địa hình núi thấp và đồi xen kẽ đồng bằng, có nơi núi chạy sát biển.

Quảng Ngãi thực hiện tái cơ cấu ngành nông nghiệp gắn với xây dựng nông thôn mới, tỉnh Quảng Ngãi đã quy hoạch hàng chục nghìn ha vùng chuyên canh sản xuất hàng hóa với nhiều loại cây trồng, vật nuôi theo hướng sản xuất nông nghiệp sạch. Hiện nay, tỉnh đã triển khai đề án xây dựng “mỗi địa phương một sản phẩm”. Trên cơ sở đó, các huyện chú trọng đầu tư các mô hình phát triển cây, con theo hướng hàng hóa, tạo thương hiệu sản phẩm nông nghiệp có giá trị kinh tế cao, tăng nguồn hàng xuất khẩu, góp phần giúp người dân vươn lên làm giàu bền vững.

Quảng Ngãi nổi tiếng với các sản phẩm nông sản địa phương

Quế Trà Bồng

Năm 2009, Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) đã cấp chứng nhận thương hiệu quế Trà Bồng. Bên cạnh đó, ngày 30/7/2013, Cục Sở hữu trí tuệ và sáng tạo cấp Chứng thư thẩm định đạt tốp 10 thương hiệu nhãn hiệu nổi tiếng cho sản phẩm quế Trà Bồng. 

Quế Trà Bồng là một loại quế có hương thơm đặc biệt chứa lượng tinh dầu cao, và là một trong 8 đặc sản quà tặng của Việt Nam được xác lập là kỷ lục Châu Á. Quế Trà Bồng không chỉ là loại đặc sản có giá trị kinh tế trong nước mà được chọn làm hàng xuất khẩu châu Âu. Vùng đất quế ở Đà Nẵng thuộc vùng Trà My - Trà Bồng, là một trong 4 vùng trồng quế có diện tích lớn và lâu đời ở Việt Nam. Ở đây có nhiều loại quế nhưng phổ biến nhất là loại quế thanh.

Mục tiêu là đến năm 2020 hình thành vùng chuyên canh cây quế tập trung khoảng 500ha. Hàng năm, cung cấp cho thị trường 1.350 tấn vỏ quế để phục vụ cho nhu cầu chế biến sản phẩm thủ công mỹ nghệ, chưng cất tinh dầu quế; Giải quyết việc làm, nâng cao trình độ sản xuất, tăng thu nhập cho người dân trong vùng dự án, góp phần bảo vệ môi trường sinh thái, nâng độ che phủ của rừng; Quản lý, bảo tồn và phát triển nguồn gen quý giống quế Trà Bồng, tạo nên hệ sinh thái đa dạng về thành phần loài.

Nếp ngự Sa Huỳnh

Mặc dù là địa phương có tiềm năng về sản xuất cây nếp ngự từ lâu đời nhưng hiện nay, người dân ở xã Phổ Châu và xã Phổ Thạnh chỉ sản xuất hàng năm khoảng 30 ha nếp ngự cho nhu cầu sinh hoạt của mình, chưa phát triển sản phẩm theo hướng hàng hóa, đáp ứng nhu cầu của thị trường và chưa phát huy được thế mạnh sẵn có của địa phương. Từ đó, Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp xã Phổ Châu đã đăng ký nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm “Nếp ngự Sa Huỳnh” để tìm kiếm thị trường cho người dân và thành viên của HTX sản xuất cây trồng theo hướng hàng hóa.

HTX chủ trương mở rộng diện tích, phát triển thành vùng sản xuất chuyên canh về giống cây trồng này, bảo tồn nguồn giống cây trồng của người dân địa phương với tổng diện tích quy hoạch là 217,83 ha, trong đó xã Phổ Châu 143,05 ha và xã Phổ Thạnh 74,78 ha...

Bên cạnh đó, tỉnh đã cho chủ trương xây dựng nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm “Nén Bình Phú” của HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Bình Phú và sản phẩm “Hành tím Bình Hải” của HTX Nông nghiệp Bình Hải. Xã Bình Phú đã quy hoạch được 20 ha trồng cây nén và có 174 hộ tham gia đăng ký nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm cây nén; xã Bình Hải quy hoạch được 50 ha trồng hành tím và có 136 hộ tham gia đăng ký nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm hành tím. HTX Dịch vụ nông nghiệp xã Bình Phú và HTX Nông nghiệp Bình Hải đã đăng ký nhãn hiệu tập thể cho hai sản phẩm này. Hiện nay, thu nhập bình quân từ trồng nén của người dân là 300 triệu đồng/ha/năm, từ hành tím 500 triệu đồng/ha/năm.

Chè Minh Long

UBND huyện Minh Long đã hoàn tất thủ tục xác lập quyền sở hữu công nghiệp cho nhãn hiệu chứng nhận “Chè Minh Long” về dịch vụ trồng chè và sản phẩm chè uống trên địa bàn huyện, là điều kiện thuận lợi cho địa phương phát triển sản phẩm truyền thống của mình. Nhằm khôi phục và phát triển sản phẩm chè Minh Long trở thành một trong những cây trồng chủ lực và nâng cao giá trị thương hiệu trên thị trường, tỉnh đã triển khai thực hiện dự án “Quản lý và phát triển nhãn hiệu chứng nhận chè Minh Long”.

Dự án tiến hành điều tra, khảo sát thực trạng vùng trồng chè về canh tác, thu hoạch chè; hoạt động sơ chế, thị trường tiêu thụ sản phẩm chè; xây dựng mô hình quản lý và hệ thống văn bản quản lý nhãn hiệu chứng nhận chè Minh Long; phát triển sản xuất qua trồng mới 6 ha chè tại 3 xã Long Hiệp, Long Mai và Thanh An làm cơ sở cho người trồng chè tiếp cận đúng các quy trình kỹ thuật, nâng cao năng suất, chất lượng của sản phẩm chè tươi.

Kết quả của dự án sẽ cung cấp sản phẩm chè với hình thức, nhãn hiệu và thông tin rõ ràng, giá thành được nâng lên đáng kể, một ha chè thu bình quân từ 30-40 triệu đồng/năm, chất lượng chè ngày một tăng lên, tạo được uy tín trên thị trường. Dự án góp phần gìn giữ và phát triển cây chè truyền thống của địa phương, tạo nguồn thu nhập ổn định cho người trồng chè, nâng cao giá trị sản phẩm chè xanh truyền thống của địa phương.

Quảng Ngãi định hướng xây dựng và phát triển thương hiệu nông sản địa phương

Với lợi thế về khí hậu, thổ nhưỡng thuận lợi, tỉnh Quảng Ngãi có nhiều nông sản bản địa đặc trưng, cho năng suất và giá trị kinh tế cao. Thông qua các mô hình sản xuất nhóm, liên kết theo chuỗi sản xuất - tiêu thụ, tỉnh Quảng Ngãi đang nỗ lực đưa hàng nông sản địa phương tiêu thụ trên thị trường.

Gần đây, nông dân Quảng Ngãi đã chuyển sang trồng cây ăn quả theo quy trình sản xuất nông nghiệp sạch như bưởi da xanh, chôm chôm, sầu riêng hạt lép cơm vàng, bước đầu giúp phát triển kinh tế vườn đồi và có vận hội tăng sản phẩm hàng hóa. Cách làm này đã đem lại hiệu quả kinh tế cao cho người nông dân, đặc biệt là có đầu ra ổn định. Với lợi thế về quỹ đất, hiện nay các địa phương đã đầu tư phát triển kinh tế vườn đồi, tạo thương hiệu sản phẩm; đồng thời liên kết với doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm cho nông dân. Hướng đi này đang dần mang lại lợi nhuận cho nông dân Quảng Ngãi, đồng thời góp phần đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng trong nước và hướng tới thị trường xuất khẩu.

Trong điều kiện thách thức và hội nhập như hiện nay, nhiều địa phương tỉnh Quảng Ngãi đã thực hiện đề án xây dựng “mỗi xã một sản phẩm” sản xuất theo quy trình nông nghiệp sạch, từng bước tạo dựng thương hiệu đặc trưng, nâng cao giá trị sản phẩm, tăng nguồn hàng xuất khẩu và thu nhập hộ gia đình. ​Trên cơ sở đó, các huyện chú trọng đầu tư các mô hình phát triển cây, con theo hướng hàng hóa, tạo thương hiệu sản phẩm nông nghiệp có giá trị kinh tế cao, tăng nguồn hàng xuất khẩu, góp phần giúp nông dân vươn lên làm giàu bền vững.

Huyện Mộ Đức hiện nay xác định lợi thế 3 vùng kinh tế trọng điểm, đã tập trung đầu tư xây dựng thương hiệu sản phẩm với mô hình trồng khoai lang Nhật xuất khẩu, nuôi bò, heo siêu nạc, trồng rau quả trên vùng đất cát theo hướng nông nghiệp sạch.

Huyện Tư Nghĩa, thì đầu tư phát triển vùng rau an toàn và làng hoa công nghệ cao. Đặc biệt, huyện Nghĩa Hành đã đầu tư vùng sản xuất cây ăn quả tập trung với hàng trăm ha theo hướng VietGAP, tăng sản phẩm xuất khẩu, đem lại nguồn thu nhập đáng kể cho nông dân. Hiện nay, huyện đã liên kết với doanh nghiệp sản xuất 30 ha lúa hữu cơ chất lượng cao, áp dụng quy trình sản xuất lúa sạch và an toàn đã đem lại hiệu quả kinh tế tăng gấp 2 lần so với sản xuất lúa thông thường.

Huyện Nghĩa Hành phấn đấu đến năm 2020, hình thành vùng chuyên canh sản xuất lúa giống, sản xuất lúa chất lượng cao, hình thành chuỗi giá trị sản xuất lúa hữu cơ lên 500 ha có sự liên kết giữa doanh nghiệp với hợp tác xã. Nhiều nông dân đã đầu tư trang trại phát triển mạnh chăn nuôi tập trung, áp dụng công nghệ cao trong phối giống, phòng chống dịch bệnh và xử lý môi trường; đồng thời liên kết với doanh nghiệp bao tiêu sản phẩm. Toàn huyện có khoảng 7 trang trại liên kết sản xuất với doanh nghiệp (trong đó có 1 trang trại được cấp giấy chứng nhận VietGAP). Về phát triển Chương trình “mỗi xã một sản phẩm”, bước đầu huyện đã hình thành những sản phẩm đặc trưng như: Chuối ngự ở xã Hành Tín Đông; nấm rơm xã Hành Thịnh; bánh tráng xã Hành Trung. Bên cạnh đó, Nghĩa Hành còn có bốn làng nghề truyền thống, bao gồm làng nghề cây kiểng, ở thôn Xuân Vinh, xã Hành Đức; làng nghề bánh tráng Hiệp Phổ Trung, xã Hành Trung; làng nghề chổi đót xã Hành Thuận; chổi dừa thôn Phú Châu, xã Hành Đức... tạo công ăn việc làm và tăng thu nhập cho người dân địa phương.

Các xã An Hải, An Vĩnh thuộc huyện đảo Lý Sơn lâu nay có hành, tỏi là thương hiệu sản phẩm nổi tiếng cả nước đang có chiến lược bảo tồn, phát triển đúng hướng, giữ vững niềm tin của người tiêu dùng trong nước và xuất khẩu...

Thực hiện việc kết nối tiêu thụ các loại nông sản với hệ thống siêu thị, từ tháng 3 đến nay, các nhóm hộ trên địa bàn huyện Sơn Hà đã cung ứng cho các siêu thị tại Quy Nhơn, Huế, Đà Nẵng hơn 3,7 tấn gà kiến sạch, trên 2.400 kg rau, 400kg ớt xiêm... với tổng doanh thu hơn 600 triệu đồng. Để sản phẩm đảm bảo chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, đòi hỏi việc giết mổ gia cầm, chế biến các sản phẩm nông sản phải theo đúng quy trình kỹ thuật khép kín, có trang thiết bị cần thiết, đặc biệt là phải có giấy kiểm dịch gia cầm để vận chuyển ra ngoài tỉnh.

Có thể nói, nhiều hộ nông dân ở Quảng Ngãi đang phát triển mạnh kinh tế vườn đồi với đủ loại cây ăn quả và đang tạo thương hiệu sản phẩm hàng hóa chất lượng cao, mang tính đặc trưng, lợi thế của mỗi vùng miền. Phát triển các hình thức tổ chức sản xuất kinh doanh theo hướng gia tăng lợi ích cho cộng đồng, góp phần phát triển kinh tế nông thôn là xu hướng mới hiện nay. Qua đó hướng đến xây dựng sản phẩm của 3 cấp: Sản phẩm cấp quốc gia, sản phẩm cấp tỉnh và sản phẩm cấp huyện, xã mang tính đặc trưng, lợi thế của mỗi địa phương, từng bước đáp ứng yêu cầu tiêu dùng trong nước và xuất khẩu trong xu thế hội nhập hiện nay.

Gần đây, nhiều doanh nghiệp ở Quảng Ngãi đã có những bước đi năng động trong việc đổi mới thiết bị, xây dựng thương hiệu từ phát triển sản phẩm mới với uy tín, chất lượng, nâng cao giá trị sản phẩm, đảm bảo chiếm lĩnh thị trường, góp phần thực hiện tốt Cuộc vận động Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam.

Nguồn: VITIC tổng hợp