Vĩnh Long đẩy mạnh mô hình “Xây dựng vùng nguyên liệu lớn cây ăn trái theo chuẩn GAP”

Hiện Vĩnh Long có khoảng 44.500 ha cây ăn trái với tổng sản lượng gần 441.000 tấn/năm. Những năm gần đây tỉnh đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng phát triển mạnh các loại cây trồng có hiệu quả kinh tế cao như cam sành, thanh long; tăng cường sản xuất cây ăn trái theo hướng ứng dụng các quy trình sản xuất an toàn, từng bước gắn hoạt động sản xuất với liên kết tiêu thụ sản phẩm, hình thành vùng sản xuất tập trung và xây dựng cánh đồng lớn.

Các loại cây lâu năm được tập trung đầu tư phát triển mạnh, đặc biệt là các cây trồng chủ lực có lợi thế của tỉnh như: Cam, bưởi, xoài, chôm chôm, nhãn,… Hầu hết các loại trái cây này đều có giá ổn định, giúp nông dân thu nhập khá cao.

Hiện nhiều vùng sản xuất trái cây chuyên canh lớn đã được hình thành, như vùng bưởi Năm Roi (Mỹ Hòa, Đông Thành - TX Bình Minh), bưởi da xanh (Thanh Bình, Quới Thiện - Vũng Liêm); xoài Cát Núm (Quới An, Quới Thiện, Tân Quới Trung - Vũng Liêm), nhãn (Lục Sĩ Thành, Phú Thành - Trà Ôn,...). Đây là vùng nguyên liệu quan trọng của tỉnh để tổ chức thu mua, chế biến xuất khẩu.

Đặc sản cây ăn trái Vĩnh Long

Đáng chú ý, diện tích cây ăn trái sản xuất theo hướng an toàn và GAP đã và đang được nhà vườn quan tâm, đồng thời được sự hỗ trợ đầu tư của tỉnh, diện tích đạt chứng nhận VietGAP tăng qua các năm. Bên cạnh đó, việc ứng dụng cơ giới hóa trong sản xuất  chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm. Hiện nay, hệ thống tưới phun tiết kiệm nước, tưới nhỏ giọt, tưới kết hợp bón phân đã được nhà vườn đầu tư, góp phần nâng cao năng suất lao động, rút ngắn thời gian, giảm giá thành.

Có lợi thế, tiềm năng lớn, song việc phát triển cây ăn trái sản xuất theo hướng an toàn và GAP của tỉnh Vĩnh Long trong thời gian qua vẫn còn chậm. Bằng chứng là trong gần 44.500 ha cây ăn trái chỉ có 448,58 ha đạt chứng nhận, trong đó sản xuất theo GlobalGAP là 84 ha (bưởi, chôm chôm), VietGAP là 354,58ha và sản xuất đủ điều kiện an toan thực phẩm là 10 ha (mãng cầu Xiêm). Nguyên nhân là do tổ chức sản xuất còn mang tính nhỏ lẻ, sản phẩm hàng hóa phân tán, chất lượng không đồng đều, việc sản xuất còn nặng về số lượng, ít chú trọng đến chất lượng, chưa xây dựng được thương hiệu. Bên cạnh đó, thị trường tiêu thụ không ổn định, hệ thống cơ sở chế biến, bảo quản trái cây sau thu hoạch còn nhiều hạn chế, việc ký kết hợp đồng liên kết tiêu thụ chưa đạt hiệu quả cao...

Quan điểm phát triển nông nghiệp tỉnh trong thời gian tới là chuyển từ phát triển chiều rộng sang chiều sâu, phát triển ổn định và bền vững, làm động lực cho phát triển công nghiệp và dịch vụ. Theo đó, định hướng phát triển chung cây ăn trái của tỉnh là củng cố, phát triển các vùng chuyên canh tập trung, xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý cho các loại trái cây chủ lực, nâng cao diện tích sản xuất theo tiêu chuẩn GAP để mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu.

Để làm được điều này, trong thời gian tới, ngành nông nghiệp tỉnh sẽ quy hoạch vùng sản xuất thích nghi, từng bước hình thành các vườn cây ăn trái thâm canh, tập trung; quy hoạch vùng sản xuất riêng hướng đến sản xuất sạch và sản xuất hữu cơ; hướng dẫn thực hành sản xuất tốt, xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, xúc tiến thương mại và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Đồng thời, đẩy mạnh chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất: tiếp tục chuyển giao các loại giống có năng suất, chất lượng cao, các giống đặc sản, đặc trưng vùng, và giống thích ứng tốt với biến đổi khí hậu tại từng địa phương.

Khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư sản xuất; xây dựng các nhà máy chế biến các sản phẩm nhằm tạo thêm giá trị gia tăng và điều tiết sản lượng cung cấp ra thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, hạn chế tình trạng cung vượt cầu và làm gia tăng giá trị sản phẩm.

Hoàn chỉnh hệ thống đê bao, ao hồ trữ nước bảo vệ vườn cây ăn trái, chú ý vùng dễ bị tổn thương do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Song song đó, sẽ thực hiện hỗ trợ liên kết ngang, liên kết dọc trong chuỗi giá trị nhằm tạo điều kiện nâng cấp chuỗi; thiết lập cơ chế chính sách, hành lang pháp lý đặc thù của địa phương nhằm thu hút đầu tư, phát triển sau thu hoạch, logistic…

Định hướng phát triển vùng sản xuất cây ăn trái tỉnh Vĩnh Long năm 2019

Năm 2019, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Vĩnh Long tiếp tục triển khai các mô hình sản xuất cây ăn trái an toàn theo hướng GAP thuộc dự án “Xây dựng vùng sản xuất cây ăn trái quy mô lớn theo hướng GAP, gắn với nhãn hiệu hàng hóa và tiêu thụ nông sản giai đoạn 2015-2020” tại các vùng nguyên liệu cây ăn trái trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long, điển hình trên cây bưởi (tại huyện Bình Minh và Vũng Liêm), cây nhãn (huyện Trà Ôn), cây cam Xoàn (Trà Ôn), cam Sành (Tam Bình), xoài và sầu riêng (Vũng Liêm).

Dự án hướng đến xây dựng các mô hình sản xuất an toàn theo hướng GAP với diện tích 10 ha/loại cây, hướng dẫn bà con hoàn thiện và đáp ứng dần các yêu cầu cần thiết của xu hướng thị trường, làm cơ sở đẩy mạnh hơn nữa sự kết nối với các tổ chức doanh nghiệp thu mua sản phẩm nông sản. Để đạt được mục tiêu trên, theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Vĩnh Long, mô hình cần áp dụng đồng bộ các giải pháp tiến bộ khoa học kỹ thuật, công nghệ cao nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm hàng hóa nông sản thông qua các cuộc tập huấn chuyển giao tiến bộ khoa học công nghệ với các chuyên đề về kỹ thuật trồng và sản xuất thâm canh cây ăn trái, phòng trừ dịch hại hiệu quả, an toàn và sản xuất rải vụ sản phẩm cây trồng theo đúng lịch thời vụ nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế cho nhà vườn, xây dựng được một vùng nguyên liệu cây ăn trái lớn đạt năng suất, chất lượng cao đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và thực hiện đầy đủ ghi chép nhật ký sản xuất.

Riêng đối với xây dựng mô hình kiểu mẫu trên cây cam Xoàn (xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn) và cam Sành (xã Loan Mỹ, huyện Tam Bình) có chứng nhận đạt tiêu chuẩn VietGAP trong năm 2019 sẽ được hỗ trợ chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ quá trình sản xuất, điển hình như chỗ pha thuốc, kho chứa phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, thùng chứa rác thải vỏ chai thuốc bảo vệ thực vật, tủ thuốc y tế, trang bị bảng phân lô giải thửa và một số yêu cầu cần thiết khác đạt tiêu chuẩn VietGAP. Ngoài ra, dự án sẽ hỗ trợ mô hình kiểu mẫu chi phí hướng dẫn và mời tổ chức đánh giá chứng nhận VietGAP.

Để việc “Xây dựng vùng sản xuất cây ăn trái quy mô lớn theo hướng GAP, gắn với nhãn hiệu hàng hóa và tiêu thụ nông sản giai đoạn 2015-2020” năm 2019 đạt được kết quả tốt, từ đầu năm đến nay, tỉnh Vĩnh Long đã triển khai nhiều mô hình xây dựng vùng nguyên liệu lớn cây ăn trái theo chuẩn VietGAP như: Mô hình vùng nguyên liệu lớn Bưởi da xanh theo tiêu chuẩn VietGAP tại ấp Phước Lý Nhì, xã Quới Thiện, huyện Vũng Liêm; Mô hình vùng nguyên liệu lớn Bưởi Năm Roi theo tiêu chuẩn VietGAP tại ấp Mỹ Khánh 2, xã Mỹ Hòa, thị xã Bình Minh; Mô hình xây dựng vùng nguyên liệu lớn cây xoài theo tiêu chuẩn VietGAP tại xã Qưới Thiện; Mô hình vùng nguyên liệu lớn cây sầu riêng theo tiêu chuẩn VietGAP tại huyện Vũng Liêm... Đáng chú ý, tại xã Mỹ Hòa (TX Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long), Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh triển khai dự án quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý sản phẩm bưởi Năm Roi Bình Minh cho các hộ dân trồng bưởi trên địa bàn xã. Mục tiêu của dự án là thiết lập và vận hành được mô hình quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý, góp phần đảm bảo chất lượng, phát huy danh tiếng của sản phẩm, nâng cao hiệu quả kinh tế cho sản phẩm bưởi Năm Roi mang chỉ dẫn địa lý “Bình Minh”; Kiểm soát được nguồn gốc và chất lượng sản phẩm bưởi Năm Roi bảo hộ chỉ dẫn địa lý, bảo vệ giá trị thương hiệu không thể nhầm lẫn với các sản phẩm khác của các vùng miền khác... Đây sẽ là động lực để trái bưởi Năm Roi Vĩnh Long đứng vững và khẳng định vị thế trên thị trường.

Với việc triển khai nhiều mô hình xây dựng vùng nguyên liệu lớn cây ăn trái theo tiêu chuẩn GAP thời gian qua, thời gian tới trái cây tại tỉnh Vĩnh Long sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm, cùng với đó, vị thế trái cây của tỉnh Vĩnh Long sẽ được nâng lên, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong thời kỳ hội nhập.

Nguồn :VITIC