Nhận thấy tiềm năng phát triển trái vải thiều rất lớn, Việt Nam chú trọng mở rộng diện tích sản xuất vải thiều chất lượng cao nhằm đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng. Theo đó, tỉnh Bắc Giang và Hải Dương tập trung chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, quy trình sản xuất đảm bảo có chất lượng vượt trội, sạch và an toàn thực phẩm. Nhờ vậy, trái vải thiều của Việt Nam đã chinh phục được nhiều thị trường xuất khẩu trên thế giới và dần được người tiêu dùng đón nhận.
Vải thiều là loại quả nhiệt đới được người dân Việt Nam ưa chuộng và đang dần được người dân thế giới đón nhận. Theo nhận định của Đại sứ Palestine: “Vải thiều là một loại trái cây dần trở thành niềm tự hào của Việt Nam nói riêng, thế giới nói chung”. Hiện nay vải thiều được trồng chủ yếu tại 2 tỉnh phía Bắc Việt Nam là Bắc Giang và Hải Dương.
Trái vải thiều tỉnh Bắc Giang là sản phẩm đầu tiên của Việt Nam được chính thức bảo hộ chỉ dẫn địa lý tại Nhật Bản
Bắc Giang được mệnh danh là “thủ phủ vải thiều” của Việt Nam với vùng chuyên canh lớn nhất cả nước. Năm 2023, diện tích trồng vải thiều của tỉnh Bắc Giang là 29.700 ha, sản lượng đạt khoảng 180.000 tấn. Vải thiều Bắc Giang đang được bảo hộ nhãn hiệu tại 8 quốc gia, gồm: Trung Quốc, Mỹ, Nhật Bản, Australia, Hàn Quốc, Singapore, Lào và Campuchia. Đặc biệt, trái vải thiều tỉnh Bắc Giang còn là sản phẩm đầu tiên của Việt Nam được chính thức bảo hộ chỉ dẫn địa lý tại Nhật Bản.
Trái vải thiều Việt Nam được ưa chuộng tại thị trường Nhật Bản
Hiện diện tích sản xuất vải an toàn theo tiêu chuẩn VietGap trên địa bàn tỉnh Bắc Giang là 15.400 ha (chiếm 54% tổng diện tích trồng vải), sản lượng khoảng 125.000 tấn; diện tích vải sản xuất đạt tiêu chuẩn GlobalGap là 102 ha, sản lượng trên 1.000 tấn. Trong đó, tỉnh Bắc Giang duy trì 18 mã số vùng trồng, diện tích 218 ha, sản lượng khoảng 1.600 tấn xuất khẩu sang các thị trường Mỹ, Australia, EU và các thị trường tiềm năng khác; 35 mã vùng trồng, diện tích 269,45 ha, sản lượng khoảng 2.000 tấn xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản; 149 mã số vùng trồng, diện tích 15.867 ha, sản lượng khoảng 95.000 tấn xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc.
Để đảm bảo nguồn cung vải xuất khẩu, tỉnh Bắc Giang duy trì 178 mã số vùng trồng, diện tích 16.694,9 ha. Để bổ sung thêm nguồn cung vải thiều phục vụ hoạt động xuất khẩu, tỉnh Bắc Giang hoàn thiện hồ sơ đề nghị cấp thêm 45 mã số vùng trồng, nâng tổng số vùng sản xuất vụ mùa năm 2023 lên 223 vùng trồng, sản lượng ước đạt trên 115.000 tấn. Tỉnh Bắc Giang duy trì 215 cơ sở đủ điều kiện đóng gói quả vải tươi xuất khẩu.
Thời gian thu hoạch vải thiều của tỉnh Bắc Giang kéo dài từ ngày 25/5 đến ngày 30/7. Năm 2023, tỉnh Bắc Giang dự kiến tiêu thụ trái vải thiều tại thị trường nội địa khoảng 81.000 tấn; khoảng 99.000 tấn xuất khẩu.
Để đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại cho trái vải thiều, năm nay, tỉnh Bắc Giang đã chủ động thành lập đoàn công tác khảo sát, tìm hiểu thị trường Trung Quốc, Thái Lan, Campuchia. Đáng chú ý, tỉnh Bắc Giang đã tổ chức thành công Hội nghị trực tuyến kết nối giao thương, xúc tiến tiêu thụ vải thiều và các sản phẩm tiềm năng, lợi thế vào thị trường Mỹ. Vụ mùa năm nay, tỉnh Bắc Giang dự kiến sẽ xuất khẩu 1.500 tấn vải thiều sang thị trường Mỹ.
Bên cạnh đó, tỉnh Bắc Giang cũng thành lập các đoàn khảo sát tại các cửa khẩu (Lào Cai, Lạng Sơn, Quảng Ninh); các chợ đầu mối (Thủ Đức, Dầu Giây …); làm việc với Ban quản lý khu công nghiệp (Bắc Giang, Bắc Ninh, Hà Nội, Vĩnh Phúc, Thái Nguyên). Ngoài ra, tỉnh Bắc Giang cũng khảo sát và làm việc với Tổng công ty Đường sắt Việt Nam để vận chuyển hàng nông sản của địa phương. Đồng thời, tỉnh Bắc Giang cũng đã có buổi làm việc với Tổng Công ty Hàng không Việt Nam (Vietnam Airlines). Theo đó, Vietnam Airlines cam kết sẽ chủ động trong việc tham gia có trách nhiệm các Hội nghị xúc tiến tiêu thụ vải thiều; tìm hiểu thị trường; khảo sát nhu cầu vận chuyển; kết nối với các nhà xuất khẩu, công ty logistics,... để xây dựng các sản phẩm, dịch vụ vận tải hàng không từ Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh xuất khẩu, vận chuyển quả vải đáp ứng các nhu cầu xuất khẩu theo tiêu chuẩn cao nhất.
Tỉnh Hải Dương đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá trái vải thiều
Hải Dương là tỉnh có diện tích trồng vải lớn thứ 2 cả nước, khoảng 9.000 ha, sản lượng thu hoạch dự kiến 60.000 tấn. Hiện toàn bộ diện tích vải của tỉnh Hải Dương đều được hướng dẫn sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap, GlobalGap. Trong đó, gần 5.000 tấn đáp ứng điều kiện tiêu chuẩn xuất khẩu sang các thị trường có yêu cầu kiểm soát nghiêm ngặt dư lượng thuốc bảo vệ thực vật và quy trình chăm sóc, thu hoạch, bảo quản.
Niên vụ 2022/23, diện tích trồng trái vải của huyện Thanh Hà tỉnh Hải Dương là 3.265 ha, trong đó vải chín sớm là 1.700 ha. Sản lượng ước đạt 40.000 tấn, trong đó vải sớm là 25.000 tấn, vải chính vụ là 15.000 tấn. Sản lượng vải thiều đủ điều kiện đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu khoảng 4.000 – 5.000 tấn.
Diện tích trái vải trên địa bàn huyện Thanh Hà được công nhận đạt tiêu chuẩn GAP khoảng 500 ha. Trong đó, 400 ha sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap và 50 ha sản xuất theo tiêu chuẩn GlobalGAP. Năm 2023, huyện Thanh Hà dự kiến sẽ tiếp tục sản xuất và chứng nhận thêm khoảng 200 ha đạt chuẩn GAP.
Hiện toàn huyện Thanh Hà có 45 vùng sản xuất trái vải thiều đã được cấp 168 mã số vùng trồng xuất khẩu. Trong đó, có 45 mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc; 40 mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Australia; 39 mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Mỹ; 36 mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Nhật Bản và 08 mã số vùng trồng xuất khẩu sang thị trường Thái Lan.
Nhờ việc kiểm soát chặt chẽ vùng trồng và chú trọng hoạt động xúc tiến thương mại, trái vải thiều Thanh Hà đã được chứng nhận “chỉ dẫn địa lý” và nhiều danh 2 hiệu uy tín khác như: “Top 10 sản phẩm uy tín chất lượng” và là đặc sản “Tinh hoa đặc sản 3 miền”; giải thưởng “Thương hiệu vàng”, chứng nhận “Thương hiệu Thực phẩm an toàn tin dùng”, top 10 Thương hiệu Nhãn hiệu nổi tiếng do Liên Hiệp khoa học Doanh nhân Việt Nam và Tạp chí Sở hữu trí tuệ và sáng tạo bình chọn.
Những năm gần đây, trái vải Thanh Hà được cơ quan quản lý đặc biệt chú trọng từ khâu sản xuất đến đầu ra cho sản phẩm. Theo đó, để chuẩn bị cho mùa vải năm nay, ngành nông nghiệp Hải Dương đã chỉ đạo sản xuất theo tiêu chuẩn Gap và VietGap. Để đảm bảo nguồn cung vải thiều Thanh Hà có chất lượng tốt, tỉnh Hải Dương tăng cường công tác chỉ đạo, giám sát sử dụng thuốc bảo vệ thực vật, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm và các tiêu chuẩn của thị trường nhập khẩu. Ủy ban Nhân dân tỉnh Hải Dương chỉ đạo ngành nông nghiệp tăng cường tập huấn, hướng dẫn cho các cơ sở buôn bán, kinh doanh thuốc bảo vệ thực vật và cán bộ chính quyền cơ sở về tiêu chuẩn của các thị trường. Theo đó, việc sử dụng thuốc bảo vệ thực vật phải đảm bảo an toàn, hiệu quả để sản xuất ra sản phẩm đủ tiêu chuẩn xuất khẩu.
Do thời gian thu hoạch trái vải ngắn ngày (khoảng 1 tháng). Vải u trứng trắng cho thu hoạch sớm nhất, khoảng nửa cuối tháng 5; vải thiều chính vụ cho thu hoạch từ giữa tháng 6. Do đó, cơ quan quản lý tỉnh Hải Dương chú trọng đẩy mạnh hoạt động xúc tiến vải thiều trong và ngoài nước.
Xác định thị trường nội địa vẫn là thị trường tiêu thụ trái vải thiều chủ đạo, tạo nền cho xuất khẩu, Sở Công Thương tỉnh Hải Dương đã tổ chức các cuộc họp, các buổi làm việc với các tập đoàn bán lẻ, siêu thị lớn trong nước, gồm: Siêu thị Go (BigC cũ), Intimex, Winmart, Mega Market, SatraMart, HaproMart và các siêu thị bán hàng tiêu dùng trong nước… Để tăng cường hoạt động giao dịch mua bán vải thiều trên các nền tảng công nghệ số, Sở Công Thương tỉnh Hải Dương đã làm việc với các sàn thương mại điện tử lớn và uy tín của Việt Nam, gồm: Sendo, Tiki, Lazada, Shope, Viettel Post, VNPT…
Về thị trường xuất khẩu, tỉnh Hải Dương đã cấp chứng nhận thêm cho các vùng trồng xuất khẩu trái vải thiều sang Mỹ, Australia, Nhật Bản, Trung Quốc, Singapore, EU… Nhằm kết nối để người trồng vải có thể ký kết hợp đồng thu mua, tiêu thụ trái vải thiều, Sở Công Thương tỉnh Hải Dương đã làm việc các doanh nghiệp, các đầu mối thu mua, xuất khẩu vải thiều trong và ngoài nước; các doanh nghiệp đầu mối, thu mua vải thiều của Trung Quốc.
Trái vải thiều của Việt Nam đã chinh phục được nhiều thị trường xuất khẩu trên thế giới
Những năm gần đây, Việt Nam chú trọng mở rộng diện tích sản xuất vải thiều chất lượng cao nhằm đáp ứng thị hiếu của người tiêu dùng. Theo đó, các tỉnh Bắc Giang và Hải Dương tập trung chỉ đạo đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật, quy trình sản xuất đảm bảo có chất lượng vượt trội, sạch và an toàn thực phẩm. Nhờ vậy, trái vải thiều của Việt Nam đã chinh phục được nhiều thị trường xuất khẩu trên thế giới và dần được người tiêu dùng đón nhận.
Tại Singapore, quả vải thiều của Việt Nam có lợi thế cạnh tranh nhờ mẫu mã đẹp, vỏ mỏng, ngọt hơn so với sản phẩm cùng loại từ các nước sản xuất khác. Để trái vải tươi được xuất khẩu vào thị trường Singapore, cần đáp ứng được các điều kiện do Cơ quan quản lý thực phẩm yêu cầu. Theo đó, trái vải tươi, hàm lượng tồn dư sulphur dioxide trong không quá 50ppm. Ngoài ra, nhãn mác của sản phẩm phải ghi chính xác và đầy đủ các thông tin: Tên và địa chỉ đầy đủ của nhà sản xuất; Mô tả sản phẩm; Ngày xuất khẩu/đóng gói. Các thông tin trên nhãn mác phải được viết bằng tiếng Anh.
Để đẩy mạnh tiêu thụ trái vải thiều, Thương vụ Việt Nam tại Singapore đặc biệt chú ý xúc tiến trái vải thông qua chương trình Tuần hàng Việt Nam tại Singapore. Đồng thời, Thương vụ tổ chức hoạt động kết nối giao thương giữa các doanh nghiệp, kết nối doanh nghiệp với hệ thống phân phối, chào mời khách hàng thử trái vải tươi của Việt Nam tại các sự kiện lớn. Thời gian tới, Thương vụ Việt Nam tại Singapore và các đơn vị liên quan sẵn sàng hỗ trợ các địa phương, doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động xuất khẩu trái vải tươi sang thị trường Singapore.
Tại Nhật Bản, vụ mùa 2023, những lô vải thiều của tỉnh Bắc Giang và Hải Dương đã được xuất khẩu theo đường hàng không sang thị trường Nhật Bản. Theo khảo sát, trái vải thiều của Việt Nam được người tiêu dùng Nhật Bản ưa chuộng. Tiềm năng xuất khẩu trái vải thiều sang Nhật Bản rất lớn nhờ chất lượng sản phẩm và số lượng cộng đồng người Việt Nam sinh sống, học tập và làm việc tại Nhật Bản.
Nhật Bản là một trong những quốc gia có tiêu chuẩn nghiêm ngặt về vệ sinh an toàn thực phẩm đối với hàng hóa nhập khẩu. Năm nay, Cơ quan Hải quan Nhật Bản tiếp tục đưa ra yêu cầu kiểm tra dư lượng kháng sinh đối với các lô hàng vải thiều từ Việt Nam. Do đó, việc những lô vải thiều của Việt Nam xuất khẩu thành công vào thị trường Nhật Bản cho thấy, tiềm năng xuất khẩu của trái vải thiều rất lớn.
Để đẩy mạnh hoạt động tiêu thụ trái vải thiều, Thương vụ Việt Nam tại Nhật Bản đã xây dựng kế hoạch và triển khai tổ chức sự kiện giới thiệu trái vải thiều tại Lễ hội Việt Nam tại Tokyo năm 2023. Đây là lần thứ 2 Thương vụ Việt Nam tại Nhật Bản phối hợp với Ủy ban Nhân dân tỉnh Bắc Giang, Hải Dương và doanh nghiệp xuất khẩu hoa quả uy tín giới thiệu trực tiếp trái vải thiều với các du khách tham quan tại Lễ hội. Qua hoạt động xúc tiến lần này, trái vải thiều của Việt Nam nhận được phản hồi rất tích cực từ người tiêu dùng tại Nhật Bản. Điều này mở ra cơ hội lớn đối với trái vải thiều xuất khẩu của Việt Nam trong năm nay và những năm tiếp theo.
Duy Tuấn